hyperbaton'un tanımı
Konuştuğumuzda veya yazdığımızda, belirli bir orijinallikle iletişim kurmamızı sağlayan bir dizi retorik figür veya edebi araçla uğraşıyoruz. Hiperbaton bu figürlerden biridir ve özellikle bir konum figürüdür. Bir cümleyi oluşturan kelimelerin mantıksal sırasını değiştirmekten oluşur.
Hiperbaton kelimesine gelince, Yunanca hiperbatolardan gelir ve kelimenin tam anlamıyla "basamakların üzerinden geçmek" anlamına gelir.
Bu şekilde "Manuela bugün margarita için sahaya gitti" dersem, yapıyı değiştirerek bir hiperbaton oluşturuyorum ve "Manuela bugün margarita için sahaya gitti" diyorum. Bu tür kaynaklar, Ortaçağ'ın sonlarında dilin yüceltilmesi amacıyla nezaket niteliğindeki metinlerde kullanılmaya başlandı ve ifadenin daha şiirsel ve orijinal görünmesi sağlandı.
Kelimelerin düzensizliği iki nedenden kaynaklanmaktadır: Fiilin bir cümlenin son yerini işgal ettiği Latince sözdiziminin etkisinden veya cümlenin başındaki en önemli unsuru vurgulamaktan.
Hiperbaton kullanımı
Geleneksel olarak şiirin ölçütlerini değiştirmek için kullanılan bir figür olmasına rağmen, günlük dilde de kullanılmaktadır. Dolayısıyla, "doğru hatırlıyorsam", "Tanrıya şükür", "Allah korusun", "iyi" veya "kötü görüyorum" dediğimizde hiperbaton kullanıyoruz.
Bu tür bir eğitimle, dil belli bir zarafet ve güzellik kazanır. Kısacası, estetik ve teknik nedenlerle kullanılan retorik bir figürdür, çünkü bununla birlikte dilin estetik boyutu artar ve aynı zamanda bir ayeti belirli bir kafiye uyarlamak mümkündür.
Konumun retorik figürleri
Hiperbatona ek olarak, konumun diğer retorik figürleri anastrof ve tmesistir. İlki, kelimelerin sözdizimsel sırasını tersine çevirmekten ibarettir, "Tanrıya yalvarıyor, tokmak vererek" veya şair Góngora'nın ayeti "mevsim çiçek açmıştı." Tmesis veya sözcüksel örtüşme, cümle içine bir veya birkaç sözcük eklendiğinde ortaya çıkar. Şarkı sözlerinde çok yaygın bir kaynaktır. Böylece, "zarif bir şekilde akıl söylüyorsun" derken, "zarifçe" kelimesi ikiye bölünüyor.
Diğer retorik figürler türleri
Metastaz veya calambur gibi diksiyon figürleri vardır. Anafora, kesme işareti veya onomatopoeia gibi şekiller, tekrarlama grubuna aittir. Mantıksal, diyalektik, anlambilimsel, sözdizimsel veya mecazlar olduğu için figür türlerinin listesi çok geniştir.
Fotoğraflar: Fotolia - RH2010 / Lorelyn Medina
