eleştirel pedagojinin tanımı
Pedagoji, genel olarak eğitimi inceleyen disiplindir. Bu anlamda bir pedagog, diğer birçok işlevin yanı sıra okul ortamında, çalışma metodolojisinde, eğitim projelerinin tasarımında, okul rehberliğinde veya öğretmen yetiştirmede uzmandır. Bu genel disiplinin akımlarından biri eleştirel pedagojidir.
Eleştirel pedagoji için, öğrencilerin eğitim aşamalarında eleştirel bir bilince ulaşmaları gerekir. Bu şekilde, öğrenci sadece teorik bilgi edinmek ve sınavları geçmek zorunda kalmaz, aynı zamanda kendilerini çevreleyen gerçekliğin farkında olan bir birey olarak eğitimlerini teşvik etmek gerekir.
Ana özellikler ve temel hususlar
- Öğrencinin öz farkındalığını yetiştirmek gerekir.
- Öğrenme sürecinin amacı sosyal gerçekliği dönüştürmektir.
- Eğitim sistemi mevcut sosyal farklılıkları dikkate almalı ve adalet ve eşitlik değerlerine bağlı bir tutum benimsemelidir. Eleştirel pedagoji teorisyenleri, özellikle Brezilyalı Paulo Freir, eğitimin dünyayı değiştirmenin bir aracı olduğunu anlıyor.
- Öğretim süreci, öğrencinin sosyal ve kültürel bağlamında kişisel gelişimine odaklanmalıdır.
- Eleştirel pedagojinin temel yönleri öğrencilerin katılımına, insani eğitimlerine, toplumun dönüşümü ve öğretme-öğrenmenin bağlamsallaştırılmasına dayanmalıdır.
- Geleneksel eğitim sistemi, bir baskı ve rekabet kültürünü teşvik eder ve yabancılaşmış bir kültürle bağlantılıdır. Eleştirel pedagoji, eğitim sistemini bozan politik, kültürel ve ekonomik yönlerle mücadele etmeye çalışır.
- Eleştirel pedagoji, 20. yüzyılda neoliberalizm, emperyalizm ve köktendincilikle mücadele etmek için ortaya çıktığından, katı bir eğitim hareketinin ötesinde anlaşılmalıdır.
- Okul modeli, tahakküm kültürünü sorgulayan kavgacı kültürel eyleme yöneliktir.
Diğer alternatif pedagojik akımlar
İnsanın özgürleştirici bir vizyonunu da sağlayan başka akımlar ve pedagojik yaklaşımlar da vardır. Liberter pedagoji, anarşist ideolojiden ilham alır ve bir bütün olarak toplumun dönüşümünü arar. Yeni Okul, geleneksel okulun geçerliliğini sorgulayan bir modeldir. Montessori yöntemi öğrencilerin özerkliğini teşvik eder. Eleştirel pedagoji gibi, alternatif akımların geri kalanı da eğitime toplumsal gerçekliğin dönüştürücü bir aracı olarak bahse girer.
Fotoğraf: Fotolia - Ratoca
